حباب قیمت 60 درصدی مسکن، عامل اصلی شکست بازار

عضو سابق شورای عالی سیاست‌گذاری مسکن با اشاره به پدیده شکست در بازار مسکن گفت: در بهترین حالت بیش از ۶۰درصد قیمت مسکن حبابی است و قیمت حقیقی هر متر مترمربع واحدهای مسکونی تا یک سوم قیمت فعلی قابل کاهش است.

بیش از ۶۰درصد قیمت مسکن حبابی است

بازار مسکن در ایران، مدت‌هاست شرایط مساعدی را پشت سر نمی‌گذارد و این شرایط، با شیوع کرونا در ماه های اخیر، تشدید هم شد. براساس جدیدترین گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، تعداد معاملات انجام‌گرفته در فروردین‌ ماه سال جاری نسبت به اسفندماه سال گذشته، شاهد کاهش ۸۷ درصدی بوده است. این درحالیست که تعداد معاملات انجام گرفته نسبت به فروردین ماه سال گذشته حدود ۶۳ درصد کاهش معاملات را نشان می‌دهد.
 
از طرف دیگر و در شرایطی که تعداد معاملات صورت گرفته از رکود شدید در حوزه مسکن خبر می‌دهد، قیمت‌ها سیر صعودی را طی کرده‌اند. بدین ترتیب درحالی متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی آپارتمانی در فروردین امسال ۱۵ میلیون و ۵۴۷ هزار تومان معامله شده که این آمار نسبت به فروردین ۹۸، بیش از ۳۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
 
حباب قیمت 60 درصدی مسکن، عامل اصلی شکست بازار

 بررسی آمار مرتبط با بازار مسکن کشور، به وضوح بیانگر پدیده شکست بازار در این حوزه است. در همین راستا، افشین پروین‌پور عضو سابق شورای عالی سیاست‌گذاری مسکن و کارشناس اقتصادی گفت: «پدیده شکست بازار، به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که عرضه و تقاضا متناسب در بازار وجود دارد اما خرید و فروشی در این حوزه صورت نمی‌گیرد و در اصطلاح اقتصادی بازار با رکود مواجه شده است. در این شرایط به دلیل افزایش حبابی قیمت‌ها، بخشی از تقاضاهای موثر مصرفی موجود در بازار به تقاضاهای مصرفی غیر موثر تبدیل شده و بازار با شکست مواجه خواهد شد».
 
این کارشناس اقتصادی در بیان تطبیق شرایط حال حاضر بازار مسکن با شرایط شکست بازار، افزود: «درحالیکه بازار مسکن در سال‌های گذشته با تقاضای فراوانی روبرو بوده اما شاهد فضای رکود سنگین در این حوزه بوده‌ایم. در واقع رشد نجومی قیمت مسکن منجر به غیرموثر کردن بخش عمده‌ای از تقاضاهای مصرفی در این حوزه شده است که چنین شرایطی مقدمات پدیده شکست بازار مسکن را فراهم می‌آورد».
 
عضو سابق شورای عالی سیاست‌گذاری مسکن، در ارتباط با دلایل رشد حبابی قیمت مسکن در سال‌های گذشته، گفت: «توجه به تورم عوامل تولید مسکن و افزایش شدید قیمت واحدهای مسکونی در بازه‌های زمانی کوتاه، موید این نکته است که در بهترین حالت بیش از 60 درصد قیمت مسکن حبابی است و قیمت حقیقی هر متر مترمربع واحدهای مسکونی تا یک سوم قیمت فعلی قابل کاهش است».
 
ایجاد مقدمات کاهش قیمت مسکن با اخذ مالیات‌های تنظیمی
 
لزوم دخالت نهادهای تصمیم‌گیر نظیر دولت برای گذر از شرایط شکست بازار امری ضروری به حساب می‌آید. در همین ارتباط محمد حمیدزاده کارشناس حوزه اقتصاد مسکن ضمن اشاره به راهکارهای عبور از شرایط شکست بازار در حوزه مسکن، گفت: «تبدیل تقاضاهای مصرفی غیرموثر به تقاضای‌های مصرفی موثر، یکی از اصلی‌ترین راهبردهای موجود به منظور گذر از شرایط شکست بازار تلقی می‌شود».
 
حمیدزاده در تشریح راهکار مطرح شده برای این موضوع، اظهار داشت: «کاهش قیمت مسکن و تخلیه حباب قیمتی واحدهای مسکونی، منجر به افزایش قدرت خرید تقاضاهای غیر موثر شده و زمینه تاثیر گذاری این تقاضا را در بازار مسکن فراهم می‌آورد».
 
این کارشناس حوزه اقتصاد مسکن، در بیان راهبردهای اصلی کاهش قیمت مسکن و افزایش قدرت خرید تقاضاهای مصرفی، گفت: «ابزارهای مالیات تنظیمی، بهترین ابزار دولت به منظور خروج سوداگران از بازار مسکن و فراهم شدن شرایط کاهش قیمت تلقی می‌شوند. مالیات‌های تنظیمی نظیر مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه، با ایجاد مانع در مقابل تقاضاهای سرمایه‌ای امکان عرض اندام را از سوداگران و سفته بازان گرفته و شرایط را به منظور کاهش قیمت مسکن و تخلیه حباب قیمتی فراهم می آورند».
 
اخذ مالیات تنظیمی به منظور ساماندهی بازارهای کشور، سال‌هاست مورد توجه کارشناسان حوزه اقتصاد قرار گرفته است و به همین دلیل، اخذ مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر عایدی سرمایه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. انتظار می رود هر چه سریعتر بسترهای قانونی و اجرایی لازم برای اخذ این مالیات های تنظیمی، فراهم شود تا شاهد خروج بازار مسکن از قبضه سوداگران باشیم.