مسکن ۲۵متری تناسبی با تقاضای بازار ندارد

در تابستان سال گذشته و پس از افزایش قیمت مسکن، شهرداری تهران و وزارت کشور طرح ساخت خانه های 25 متری را مطرح کرد و این در حالیست که حذف هزینه زمین و ساخت به شیوه فروش اقساطی زمین می‌تواند مشکل عرضه مسکن را حل کند.

پیشنهاد ساخت مسکن ۲۵ متری توسط شهرداری‌ در  تابستان سال گذشته و پس از موج وحشتناک افزایش قیمت مسکن، مطرح شد که این طرح با استقبال هیئت دولت مواجه شد.

اخبار مربوط به خانه های ۳۰ متری که از دیدگاه بسیاری از مردم بیشتر به «لانه» شبیه است، امسال نیز از سکه نیفتاد. بر این اساس و مطابق تفاهم‌نامه شهرداری تهران و وزارت کشور، ساخت واحدهای مسکونی کوچک متراژ در پایتخت مد نظر قرار گرفته است. مطابق طرح تفصیلی ارائه شده، حداقل متراژ واحدهای مسکونی در شهر تهران ۳۵ متر است که بر اساس پیشنهاد ساخت خانه‌های ۲۵ متری، این میزان باید به ۲۵ متر کاهش پیدا کند. در حقیقت، توافق اخیر شهرداری با وزارت کشور نشان می‌دهد که کمیسیون ماده ۵ مخالفتی با این کاهش متراژ ندارد.
پس از مطرح شدن توافق وزارت کشور و شهرداری تهران مبنی بر ساخت واحدهای مسکونی ۲۵متری، صدیف بدری، عضو کمیسیون عمران مجلس، در ارتباط با طرح احداث خانه‌های ۲۵ تا گفت: «در شرایط کنونی با توجه به بازار مسکن و مشکل کمبود عرضه در این حوزه، تولید مسکن از هر طریقی مثبت است، زیرا این مسئله، عرضه و تقاضا در بازار مسکن را به تعادل می رساند و در نهایت موجب کاهش قیمت مسکن می شود.»

عضو کمیسیون عمران مجلس، ضمن بیان اینکه این واحدهای به زوج‌های جوان اعطا می‌شود، افزود: «تولید مسکن ۲۵ تا ۴۰ متری می تواند در بهبود وضعیت بازار مسکن اثرگذار باشد، البته برخی کارشناسان اعلام می کنند که اجرای آن تبعاتی را برای جامعه از جمله تجردگرایی به همراه دارد، اما خوشبختانه تمام این موارد در طرح مذکور دیده شده است.»

اظهارات این عضو کمیسیون عمران مجلس در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کارشناسان، و نمایندگان مجلس، ساخت واحدهای مسکونی ۲۵ متری را ضد خانواده و غیر اقتصادی تلقی می‌کنند، در همین ارتباط اقبال شاکری یکی دیگر از اعضای کمیسیون عمران مجلس در تشریح مشکلات اجتماعی نظیر، کاهش جمعیت و شکاف بی‌نسلی ناشی از کاهش متراژ خانه، گفت: «زمانی‌که یک فرد مسکن ۳۰ یا ۴۰ متری بسازد، هر فردی که نیاز داشته باشد آن را خریداری می‌کند، اما اگر ما آن را به عنوان یک سیاست اعلام کنیم با مبانی فرهنگی و اجتماعی و کرامت مردم ما در تضاد است.»

عضو کمیسیون عمران مجلس، با اشاره به اینکه طرح‌های احساسی زودگذر تاثیر در بازار مسکن ندارد، افزود: « ابتدا باید روشن شود که متولی حوزه مسکن در کشور کیست. این‌که هر از چند گاهی یک بخش برای ساماندهی مسکن اظهارنظر کند و طرح ارائه دهد قابل قبول نیست.»

ساخت واحدهای مسکونی ۲۵متری علاوه بر مشکلات اجتماعی، با مبانی اقتصادی نیز در تضاد است، برهمین اساس، حمید احمدی، کارشناس مسکن در ارتباط با ضدیت طرح ساخت مسکن ۲۵ متری با مبانی اقتصاد گفت: «در صورتیکه تفکیکی در بازار مسکن به لحاظ متراژ واحدهای مسکونی موجود و بعد خانوار قائل شویم، متوجه خواهیم شد که نیاز کشور در حال حاضر تولید واحدهای مسکونی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر و برای خانوارهای ۴ تا ۵ نفره است و وزارت راه برای حل مشکل بازار مسکن باید به صورت هوشمند به این بازار ورود کند.»

این‌کارشناس مسکن با اشاره به تقاضا موجود برای واحدهای مسکونی کوچک‌متراژ بیان کرد: «مطابق آمار ارئه شده از سوی بانک مرکزی، در معاملات خرداد ماه سال جاری تنها ۰.۴درصد از کل معاملات مرتبط با واحدهای مسکونی کمتر از ۳۰ متر بوده و این یعنی این واحدها جایگاهی در تقاضای بازار مسکن ندارند.»

مطابق آخرین آمار ارائه شده برای محاسبه قیمت مسکن در تهران، ارزش هر مترمربع واحد مسکونی در پایتخت برابر ۱۹میلیون تومان است. بر همین مبنا، خرید یک واحد  ۲۵ متری، ۴۷۵ میلیون تومان تعیین خواهد شد. این درحالیست که دولت به عنوان اصلی‌ترین متولی مسکن، می‌تواند با استفاده ار روش‌های موفق ساخت مسکن، با ۴۰۰میلیون تومان در شرایط فعلی، زمینه ساخت مسکن‌های ۱۰۰متری را مهیا سازد. در همین خصوص، ساخت واحد مسکونی به شیوه فروش اقساطی می‌تواند چاره کار باشد.

بر اساس این طرح، متقاضی مسکن، در ابتدای پروژه نسبت به پرداخت هزینه ساخت اقدام می‌کند. وزارت راه و شهرسازی نیز این هزینه را به انبوه‌سازان انتقال داده و از آن‌ها می‌خواهد فرآیند ساخت را مدیریت کنند. لازم به ذکر است زمینی که قرار است این طرح در آن اجرا شود، از محل زمین‌های دولتی و بدون دریافت هزینه از سوی وزارت راه در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت.

پس از اتمام فرآیند ساخت و با صاحب‌خانه شدن متقاضیان، آن‌ها نسبت به بازپرداخت هزینه زمین در اقساط بلند مدت که مشابه اجاره است، این هزینه را به وزارت راه و شهرسازی بر می‌گردانند. بدین ترتیب متقاضی مسکن با پرداخت هزینه ۴میلیون تومانی برای ساخت هر متر مربع واحد مسکونی می‌تواند صاحب‌خانه شود و پس از آن با استفاده از اقساط بلند مدت نسبت به پرداخت هزینه زمین اقدام کند.

ارائه طرح‌های عجیب دولت برای حل مشکل مسکن موید این امر است که ساخت واحدهای مسکونی ۲۵ متری بیش از آنکه طرح جامعی برای ساخت مسکن باشد، موج رسانه‌ای برای فعال نشان‌دادن دولت در این حوزه است اما افزایش قیمت افسارگسیخته بازار مسکن مشخص می‌کند، بازار مسکن بیش از بلوف رسانه‌ای نیاز به ارائه مدل‌های ساخت موفق دارد.