از گردنه حیران چه خبر؟
باز هم اخبار ساخت و ساز های غیر مجاز در گردنه حیران شنیده میشود
چند هفته اخیر دوستداران محیطزیستاز شنیدن خبرهایی شدیدا متاثر و نگران شدند، خبرهایی درباره ی تغییرکاربری در گردنه حیران و ساخت و ساز غیرمجاز در آن منطقه .
ویلاهای خوشنشینانی که بهبهای نابودی جنگل در ازای آسایش چند روزه قشر مرفه ساخته شدند. با رسانهای شدن اخبار مربوط به گردنه حیران دستگاه قضا به این پرونده ورود پیدا کرده و هر روز خبر صدور حکم تخریب تعدادی از این ویلاها منتشر میشود. نکتهای که این روزها کمتر مورد توجه قرار گرفته این است که آیا پرونده گردنه حیران نیز مانند هزاران پرونده جنگلخواری در کشور تنها به تخریب ویلاها منتهی میشود و یا اینکه شاهد اجرای کامل قانون و بازگرداندن آن به حالت اول خواهیم بود. سالهاست در کشور ما بین متولیان حفظ کاربری اراضی کشاورزی و صاحبان اراضی و باغها و یا متقاضیان ایجاد مناطق باغ ویلا کشمکشهایی وجود دارد اما هنوز هیچکدام نتوانستهاند حرف خود را به کرسی نشانده تا یک سیاست واحد اتخاذ کنند. این مسئله موجب شده مسئولان مربوطه در هنگام تغییرکاربری تنها به نظاره زمینخواری در جنگل، رودخانه، شهر و حتی دریا بسنده کنند و چشمبهراه ورود دستگاه قضا برای حل مسئله بمانند.
مسئولان به زمینخواری کمک میکنند عزتا... یوسفیانملا عضو ناظر مجلس در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی بهتازگی در مصاحبهای دراینباره گفته است: پدیده زمینخواری گسترش پیدا کرده زیرا برخوردها به پایان کار یعنی زمانی که زمینخواری انجام شده محدود شده است؛ متاسفانه دستگاههای متولی نهتنها از بروز زمینخواری جلوگیری نمیکنند بلکه بهنوعی کمککننده نیز هستند که در این صورت نمیتوان با آن مقابله کرد. همه مسئولان امر نظارهگر زمینخواری شده و تنها قوه قضاییه را متولی جلوگیری از زمینخواری میدانند به شکلی که در پایان کار اقدام به تخریب کند؛ متاسفانه اقدامی جهت جلوگیری و مقابله با تخلفات زمینخواری صورت نمیگیرد.
استانداریها شریک زمینخواران او با اشاره به اینکه دستگاههای مرتبط با زمین مانند استانداریها در زمینخواری سهیم هستند، گفت: افراد با کسب مجوز خلاف قانون عمل میکنند، در واقع قانون ابزاری برای تخلف و زمین خواری شده است، طرح هادی که عاملی برای توسعه و رونق روستاها بوده در برخی مناطق مانند گردنه حیران به این صورت بوده است.
متاسفانه بسیاری از مسئولان مربوطه خود زمین خوار هستند یوسفیان ملا با تاکید بر اینکه پیشگیری از تخلف مهمترین عامل جلوگیری از زمینخواری است، افزود: کمیسیونهای ماده 5 و 13 آیین نامه اجرایی احداث بنا، در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها بیجهت تغییر کاربری ندهند، این دو کمیسیون نباید با رابطه اداره شوند، متاسفانه بسیاری از مسئولان مربوطه خود زمین خوار هستند. او با اشاره به زمینخواری در گردنه حیران گفت: تعداد زیادی از زمینخواران گردنه حیران دارای مشاغل مرتبط با زمین هستند که اخیرا 11 واحد تخریب شده است، برای این منظور درخواست گزارش مجدد کردهایم که بعد از ارائه آن برخوردها ادامه خواهد داشت، البته با کسانی که محلی و بومی منطقه هستند برخورد نمیشود اما کسانی که ویلای خوش نشینی ساختند تخریب خواهد شد.
برداشت شخصی دهیار در گردنه حیران همچنین فرید صیدینژاد، معاون حفظ کاربری و یکپارچهسازی اراضی کشاورزی سازمان امور اراضی کشور هم جزییات جدیدی از رسیدگی به پرونده زمینخواری در حیران را تشریح کرد و گفت: زمینخواری در منطقه کوچکی از آنجا اتفاق افتاده است، ضمن اینکه در روستای حیران حدود 7 هکتار بهعنوان کاربری مسکونی طراحی شده بوده و اشخاص میتوانستند مجوز بگیرند و ساخت وساز انجام دهند.او ادامه داد: اتفاق رخ داده، این بوده که دهیار براساس برداشت شخصی خود 160 هکتار داخل طرح هادی روستایی را مسکونی تلقی و علاوهبر محدوده 7 هکتاری بافت مسکونی در سایر اراضی داخل طرح نیز پروانه ساخت صادر میکرده است. در این راستا، افراد زمینهای کشاورزان را خریداری میکردند و با استفاده از این مجوزها و در واقع بهصورت غیرمجاز ساختوساز انجام میدادند. معاون حفظ کاربری و یکپارچهسازی اراضی کشاورزی سازمان امور اراضی کشور در پاسخ به این پرسش که چقدر ساخت وساز در منطقه اتفاق افتاده است؟ با اشاره به اینکه ساخت و سازهای زیادی در درون و بیرون محدوده اتفاق افتاده است؛ تصریح کرد: باتوجه به حمایتهای مسئولان و دادستانی، ما در دو هفته اخیر موفق شدیم 30 ویلای در حال ساخت را در اراضی خارج از طرح هادی این منطقه قلع و قمع کنیم. او با اشاره به اینکه تخریبها همچنان ادامه دارد و هماکنون تعدادی از پروندهها در دادگاه هستند، اضافه کرد: در این زمینه چون ساخت و سازها کامل شده، ما طبق پروانههای غیرمجاز از آنها به مراجع قضایی شکایت کردهایم و منتظر نهایی شدن رای دادگاه دراین زمینه هستیم تا براساس آن عمل کنیم.
100 بنای غیر مجاز در گردنه حیران به گزارش مشرق، قباد افشار رئیس سازمان امور اراضی کشور در مورد اقدامات سازمان در رابطه با زمینخواریهای گردنه حیران گفت: برخوردهای قانونی با ساخت و سازهای غیرمجاز آغاز شده و اقدامات لازم در حالانجام است. تمامی ساخت و سازهای غیرمجاز در منطقه گردنه حیران شناسایی شده و تا به امروز حدود 100 پرونده تشکیل و بخشی از این پروندهها به مراجع قضایی ارسال شده است.طبق قانون برخورد با برخی از زمینخواریها آغاز و تاکنون 25 بنای غیرمجاز قلع و قمع شده است.افشار با بیان اینکه بخشدار و دهیار متخلف منطقه حیران به مراجع قضایی معرفی شده اند، گفت: هماهنگیهای لازم با بنیاد مسکن برای بازنگری طرح هادی شروع شده است، ضمن اینکه در منطقه حیران شرایط نظارت بسیار دقیقی را اعمال کردهایم که از این به بعد ساخت و ساز جدیدی شکل نگیرد.رئیس سازمان امور اراضی کشور با بیان اینکه در مجموع حدود 570 ساخت و ساز در منطقه حیران انجام شده است، گفت: این ساخت و سازها در سطح 160 هکتار از محدوده طرح هادی و 100 هکتار هم خارج از طرح هادی انجام شده که 100 بنای آن غیر مجاز شناخته شده است. چرا مدیران از احیای گردنه حیران سخن نمیگویند در تمامی اظهار نظرهای مسئولان تاکنون اشارهای به بازگرداندن گردنه حیران به شکل اولیه خود نشده است؛ اتفاقی که همه مردم منتظر روی دادن آن هستند. محمد درویش مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که آیا شاهد اجرای کامل قانون در گردنه حیران تا بازگردانی آن به شکل اولیه خواهیم بود میگوید: تغییرکاربری و ساخت و ساز غیرمجاز در گردنه حیران بهوسیله مافیای قدرتمندی که در آن منطقه وجود دارد، انجام شده. همانطور که توانستهاند قوانین را دور بزنند، بههمان شکل هم میتوانند در روند اجرای قانون اخلال و موانع ایجاد کنند.
سازمانمنابعطبیعی دو برابر آنچه کاشته، نابود کرده او میافزاید: با نگاهی بهاغلب دامنههای شمالی البرز متوجه این مسئله میشویم که آشکارا این اتفاق رخ داده است. یعنی بسیاری از رویشگاههای جنگلی در ارتفاع کمتر از 500 متر نخست به کشاورزی سپس به ویلا تغییرکاربری یافته است. این تخلف آشکارا در مقابل چشم ماموران دولت انجام شده و میشود. علاوهبر این طبق گزارشهای یکی ازنمایندگان مجلس در کمیسیون اصل 90 که منتشر شده، در طول 25 سال گذشته دست کم 4 میلیون هکتار از راضی منابع طبیعی تغییرکاربری پیدا کرده است این درحالی است که سازمان منابع طبیعی کشور در طول عمر 125 سال خود تنها 2 میلیون هکتار جنگلکاری کرده یعنی بیش از دو برابر آن چیزی که کاشته، جنگلزدایی کرده است و نکته جالب توجه اینجاست که تمامی این تغییرکاربریها با مجوز انجام شده. این نشاندهنده این است که متاسفانه سازمان منابع طبیعی و محیط زیست بهرغم اینکه از قدرتهای لازم برخوردار هستند اما عملا از قدرتی برای ایفای نقش خودشان برای حفظ محیطزیست برخوردار نیستند.
گردنه حیران ایران جنگل نیست، مرتع عاری از پوشش جنگلیاست درویش ادامه میدهد: در قسمت دامنه جنوبی گردنه حیران که در کشورآذربایجان واقع شده، پوشش گیاهی آن بالای 99 درصد و یک رویشگاه انبوه جنگلی است. ولی متاسفانه علی رغم اینکه در دامنه شمالی گردنه حیران بارندگی و رطوبت بیشتری داریم، شاهد یک مرتع نیمه استپی و عاری از هر نوع پوشش درختی و جنگلی هستیم، اگر در همانجا از همان نمونههای بومی کاشته و پس از 2 سال آبیاری بهشرط اینکه منطقه قرق شود و هزینه این قرق را باید عوامل تخریب منطقه بدهندگردنه حیران احیا میشود. در منطقه گردنه حیران میانگین بارندگی بالاتر از 400 میلیمتر است؛ تنها کافی است که عامل تخریب که انسانی است را حذف کنیم، آن زمان شاهد خواهیم بود که چگونه طبیعت خود را دوباره احیا میکند.
او با اشاره به حادثه چرنویل عنوان میکند: چند دهه گذشته ما شاهد فاجعه چرنویل بودیم. فاجعهای که تشعشعات اتمی آن به باغهای آستارا نیز رسید. در این فاجعه اتمی تمامی پوشش گیاهی و جانوری ازبین رفت و منطقهای به وسعت یکصد کیلومتر عاری از سکنه اعلام شد. بعد از گذشت25 سال از قرقاین منطقه بهتازگی یک گروه از دانشمندان به بررسی این منطقه رفتهاند. نتیجه این بررسی این بوده که جانوران و گیاهانی که قبلا منقرض شده بودند، دوباره به اکوسیستم برگشتند و وضعیت منابع آب و خاک فوقالعاده ایدهآل اعلام شده است. علیرغم خوش بودن این خبر متاسفانه نتیجه تکاندهندهای برای بشر در بر دارد، اینکه تخریب عامل انسانی از بمب اتمی برای طبیعت بیشتر است چراکه با حذف تنها عامل انسانی طبیعت دوباره توانست به اکوسیستم بازگردد و آنجا به بهشتی تبدیل شده. بههمین دلیل میگویم اگر تنها عامل انسانی را از گردنه حیران حذف کنیم، می توانیم دوباره شاهد آن پوشش گیاهی باشیم.