اقاله چیست؟

اقاله چیست؟

در معاملات ملکی پس از توافقات صورت گرفته قراردادی میان طرفین تنظیم می شود که بدون اجازه و رضایت دیگری امکان فسخ ندارد. برخی مواقع به سبب پیش آمدهای احتمالی و یا توافقات انجام شده میان طرفین پس از عقد قرارداد ممکن است طرفین معامله تصمیم به تنظیم قرارداد جدیدی بگیرند که به موجب آن قراداد اول فسخ می شود و قرارداد جدید با مفاد مشخص نوشته شود. به این فرایند که به موجب آن تمام و یا بخشی از قرارداد اولیه فسخ و قرارداد جدید تنظیم می شود اقاله یا تفاسخ گفته و دارای شرایط زیر می باشد. 

شرایط اقاله در قراردادهای ملکی

در روند معامله ممکن شرایطی ایجاد شود که یکی از طرفین قصد بر هم زدن قرارداد را داشته و برای آن اقدام کند. اما این خواسته وی تنها در صورتی امکان پذیر است که در قرارداد شرایطی را درج کرده باشند که به موجب آن فرد بتواند تقاضای فسخ معامله را کند. در غیر این صورت تنها با رضایت و توافق دیگری امکان فسخ معامله وجود دارد. لذا فرد می تواند با طرف مقابل معامله وارد گفتگو شده و با رضایت وی و توافق همدیگر اقدام به فسخ معامله کنند. لذا در اقاله یا تفاسخ می توان شرایط زیر را در نظر گرفت:

• دو طرف در هنگام اقاله بايد اهليت داشته باشند
• عقد بیع انجام شده و طرفین قرارداد مشخصی را تنظیم و تایید کرده بانشد.
• یکی از طرفین قصد بر هم زدن معامله و یا بخشی از آن را داشته باشد.
• فسخ قرارداد بدون استفاده از خیارات معامله و با توافق طرفین پیش برود.
• هر دو طرف معامله با یکدیگر توافق کرده و با رضایت هم اقدام به اقاله کنند.

آیا اقاله شامل پرداخت خسارت می شود؟

همان طور که گفته شد اقاله بدون استفاده از خیارات معامله پیش می رود و برای انجام آن تنها می بایست طرفین معامله به توافق رسیده و با رضایت دوجانبه برای اقاله اقدام کنند. اما آیا اقاله شامل پرداخت خسارت می شود؟

چنانچه در زمان تنظیم مبایعه نامه و قرارداد ملکی طرفین معامله مدت زمان مشخصی را برای پشیمانی تعیین کنند، می توانند در کنار آن مبلغی را نیز به عنوان حق پشیمانی یا همان خسارت تعیین و در صورت لزوم دریافت کنند. به عبارتی اگر در قرارداد اولیه حق پشیمانی تعیین و درج شده باشد، فرد متقاضی اقاله موظف است در زمان اقدام مبلغ مربوطه را به عنوان خسارت به فرد دیگر پرداخت کند. اما چنانچه حق پشیمانی در قرارداد درج نشده باشد می توان بدون پرداخت خسارت اقدام به اقاله کرد.

مبلغ مربوط به حق پشیمانی در مبایعه نامه به طور معمول 10 تا 20 درصد مبلغ کل قرارداد می باشد و در قرارداد های اجاره برابر با میزان اجاره یک ماه بسته به اجاره بهای تعیین شده می باشد.

در همین رابطه بخوانید:

شرایط فسخ قردادهای ملکی

نمونه متن قرارداد اقاله 

طرف اول قرارداد:

خانم/ آقا …….. فرزند……… داراي شناسنماه شماره ………. صادره از ………. متولد ……….. ساكن: …………
طرف دوم قرارداد :
خانم/ آقا …….. فرزند……… داراي شناسنماه شماره ………. صادره از ………. متولد ……….. ساكن: …………

موضوع قرارداد (مورد اقاله):

تمامت مورد معامله بيع نامه قطعي شماره ………. مورخ /   / ۱۳ تنظيمي بين طرفين كه عبارت از فروش شش دانگ يك باب خانه مسكوني احداثي در شش دانگ يك قطعه زمين به مساحت ……….. متر مربع داراي پلاك ………. فرعي از ……… اصلي واقع در بخش ثبتي ……….. تهران محدوده و مورد ثبت سند مالكيت شماره ……… مورخ ……. صفحه ……… جلد ……… به شماره چاپي ……… مي‌‌باشد، با جمع توابع شرعيه و لواحق عرفيه آن بدون استثناء و اعم از عرصه و اعيان و منصوبه‌هاي در آن.

عوض اقاله:

مبلغ ………. ريال رايج (معادل ثمن معامله سند بيع نامه شماره مذكور) كه نقداً و تماماً تسليم ………….. گرديد .
كافه خيارات خصوصاً خيار غبن هرچند فاحش اسقاط گرديده است.
منافع مورد اقاله قبلاً به كسي واگذار نشده و بر حسب اظهار متمايل با رويت و قبول اقرار به تصرف و قبض مورد اقاله نمود.

و یا به طور ساده تر می توان نمونه متن زیر را در نظر گرفت:

«پیرو مبایعه نامه شماره ………. طرفین مبایعه نامه توافق نموده‌اند که قرارداد فوق را اقاله کرده و آقا / خانم ………. ضرر و زیانی معادل ۲۰ درصد از کل ثمن معامله به مبلغ ………. ریال (معادل ………. تومان) را به صورت نقدی / چک به شماره……….پرداخت نموده و در نتیجه قرارداد از تاریخ   /   /   باطل است و طرفین هیچ نسبت تعهدی به یکدیگر ندارند.»