سند عادی ملک چیست و چه تفاوتی با سند رسمی دارد؟

یکی از مهمترین دلایلی که می توان به کمک آن ادعایی را ثابت کرد اسناد می باشند که به سبب گوناگونی آنها بایستی پیش از اقدام به خرید و فروش در بازار مسکن در مورد آنها و شرایط حقوقی هر یک، اطلاعاتی کسب کرد تا از هرگونه خسارت احتمالی جلوگیری کرد. علاوه بر این سند و نوع آن تاثیر بسیاری بر ارزش ملک مربوطه دارد.

در این مقاله خواهید خواند:

• سند رسمی چیست؟
• سند عادی چیست؟
• تفاوت سند عادی و سند رسمی
• سند عادی ملکی چگونه است؟

سند رسمی چیست؟

سندهای مختلف بسته به نحوه تنظیم و یا دیگر شرایط موجود انواع مختلفی را شامل می شود که می بایست به طور دقیق مورد مطالعه قرار گیرد.

برای بررسی این موضوع می توان به قوانین مربوط به  آیین دادرسی مدنی مراجعه کرده و بر اساس آن عمل کرد. در مفاد این آیین نامه این گونه بیان شده است که برای به رسمیت شناختن سند می بایست مراحل تنظیم و تکمیل آن در یکی از مراکز رسمی انجام گرفته باشد. به عنوان مثال می توان اسنادی را که در اداره ثبت احوال و یا دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند را رسمی دانست چرا که بر اساس قانون در حضور نمایندگان رسمی این حوزه انجام گرفته و شرایط مورد نظر را دارا می باشد. از جمله شرایطی که می بایست برای رسمی بودن سند در نظر گرفت می توان به موراد زیر اشاره کرد:

• مراحل تنظیم سند با حضور و دخالت نمایندگان رسمی تنظیم شده باشد.
• نمایندگان رسمی صلاحیت تنظیم سند و کارهای مرتبط با آن را داشته باشد.
• مقررات قانونی مربوط به تنظیم سند رسمی رعایت شده باشد.

لذا تنها اسنادی را می توان رسمی دانست که در دفاتر اسناد یا دیگر مراجع رسمی، توسط نمایندگان اداره ثبت اسناد تنظیم و ثبت شده باشد. در غیر این صورت با حذف هر یک از شروط ذکر شده سند مورد نظر رسمی نبوده و می بایست بسته به شرایط تنظیم آن مورد بررسی قرار گیرد.

سند عادی چیست؟

با توجه به نکات ذکر شده می توان سند عادی را نوشته ای دانست که توسط مردم تنظیم شده و شرایط آن به صورتی است که در دادگاه جهت اثبات حق یا موضوعی قابل استفاده می باشد. با توجه به ماده ۱۲۸۹ قانون مدنی، این گونه اسناد به سبب عدم رعایت قوانین درج شده در ماده 1287 آیین نامه دادرسی سند عادی بوده و دارای شرایطی متفاوت از اسناد رسمی می باشند.

اسناد رسمی و عادی به سبب نحوه تنظیم آن ها از تفاوت هایی در شرایط حقوقی برخوردار می باشند که در ادامه به شرح آن ها خواهیم پرداخت.

تفاوت سند عادی و سند رسمی 

همانطور که گفته شد سند رسمی و سند عادی از نظر نحوه تنظیم سند با یکدیگر متفاوت بوده و لذا ویژگی های متفاوتی را شامل می شوند. از جمله این تفاوت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سند عادی را خود افراد تنظیم می‌کنند
• سند رسمی توسط مامور دولت تنظیم و ثبت می‌گردد و مأمور رسمی دولت در تنظیم آن دخالت دارد.
• سند رسمی، قدرت اجرایی دارد در حالی که اصل در اسناد عادی، اصل بر عدم قدرت اجرایی است.
• اسناد رسمی قابل انکار نمی باشند.
• در مورد سند رسمی، فقط ادعای جعل قابل طرح است.
•  سند عادی هم در معرض ادعای جعل بوده و هم قابل تردید و قابل انکار است
• در اسناد رسمی، تاریخ تنظیم معتبر است؛ حتی علیه اشخاص ثالث، ولی تاریخ در اسناد عادی فقط درباره اشخاصی که در تنظیم آن­ها شرکت داشته و ورثه آنان و کسی که به نفع او وصیتی شده، معتبر است.
• سند رسمی، تابع تشریفاتی است که از قبل قانون معین کرده، در حالی که اصل در سند عادی عدم تشریفات است.
• سند رسمی، در صورت مفقود شدن، تهیه رونوشت از آن به سادگی ممکن است.
• با گم شدن سند عادی نمی‌شود از رونوشت آن استفاده کامل کرد.

سند عادی ملکی چگونه است؟

سند عادی برای معاملات ملکی نیز مشاهده می شود و همانند دیگر معاملات تنظیم اسناد توسط افراد و بدون دخالت مامورین رسمی را شاهد هستیم. به طور معمول قولنامه هایی را که در بنگاه ها و یا میان طرفین به صورت دستی تنظیم می شود و به امضای آن ها می رسد را سند عادی ملک می نامند.

به عبارتی هر گونه سندی که میان طرفین معامله بسته شود و در مراجع مربوطه ثبت نشود را سند عادی می گویند که ویژگی های خاص خود را دارا می باشد.