زبان بازار مسکن چه می گوید؟
مشاهدات میدانی نشان می دهد که مشاوران املاک که با وجود شروع پیش رونق بازار مسکن که بر اساس آمار، رشد معاملات را نشان میداد، معتقد به وجود رکود عمیق در بازار بودند و این افزایش معاملات و رونق را مقطعی می دانستند، اما در چند ماه گذشته و با ادامه یافتن رشد معاملات ماهانه، کمی قضاوت خود را در این باره تغییر داده اند و دیگر مدعی وجود رکود در بازار مسکن نیستند. این اجماع نظر در میان مشاوران املاک می تواند علاوه بر داشتن حسن زیاد، خطر بزرگی نیز به همراه داشته باشد. حسن اجماع نظر مشاوران املاک درباره نبود رکود در بازار مسکن این است که این نگاه را به مشتریان خود نیز منتقل کرده و باعث مطلع شدن آن ها از روند بازار مسکن و کم شدن تردیدها در خرید و فروش مسکن می شوند. آنها می توانند به طرفین معاملات درباره رونق بازار اطلاع داده و با انگیزه دادن به خرید و فروش توسط مشتریان، باعث رونق بیشتر و تحرک بیشتر بازار مسکن گردند.
اما، خطر بزرگی که اجماع مشاوران املاک بر سر خروج از رکود بازار مسکن ممکن است ایجاد کند، این است که برای فروشنده ها این وضعیت را متصور شود که می توانند با رونق بازار و فاصله گرفتن از رکود گذشته، قیمت ها را ملتهب سازند. اگر چه دور از انتظار نیست که با رونق بازار، قیمت مسکن متناسب با نرخ تورم نوسان داشته باشد و مورد توافق طرفین معامله باشد، اما اگر دامنه شد قیمت مسکن از این حد بیشتر شود، می تواند بر بازار اثر عکس داشته و مجدداً باعث رکود در بازار شود. بنابراین افزایش رونق و تحرک در بازار نباید با انتظار رشد قیمت فزاینده و بیشتر از نرخ تورم در بازار همراه شود تا متقاضیان خرید که مصمم تر از همیشه در جست و جوی ملک مناسب هستند، بازار را ترک نکنند.
با وجود آنکه بازار مسکن پس از گذشت تقریباً 4 سال رکود شدید و پیاپی، از سال گذشته کمی رونق گرفته و امسال، این رونق ادامه داشته و آماده خروج از رکود است، اما وضعیت حال حاضر بدان معنا نیست که هر کسی می تواند خرید خود را در این بازار انجام دهد، چرا که سبد کنونی تسهیلات بانک عامل بخش مسکن، با وجود بهبود نسبت به قبل از سال 95، همچنان نیاز گروه های مختلف متقاضی خرید را پاسخگو نیست.
در قسمت آپارتمان های مصرفی، علی رغم آنکه افزایش سقف تسهیلات خرید، بودجه متقاضیان این واحدها رو خیلی بهتر از قبل کرده است، اما در عمل برای دریافت این تسهیلات موانع محکمی در پیش روی خریداران وجود دارد که مهمترین آن، زمان دست کم یکساله انتظار برای دریافت تسهیلات صندوق یکم و همچنین اقساط بالای تسهیلات و وام مسکن بدون سپرده از محل خرید اوراق است، که عموماً متقاضیان مصرفی مسکن توانایی پرداخت آن را نداشته و با میزان درآمد آن ها همخوانی ندارد. از طرفی دیگر متقاضیان با در آمد متوسط، در سبد تسهیلات فعلی بانک عامل بخش مسکن، عملاً هیچ جایی ندارند؛ چرا که این اقشار نیازمند تسهیلات بیش از سقف های فعلی، یعنی 160 میلیون تومان برای خرید آپارتمان های بزرگ تر و قدری گران تر از آپارتمان های مصرفی هستند و در عین حال می توانند در ازای وام بیشتر، اقساط بالاتری پرداخت کنند که لیزینگ مسکن می تواند برای نیاز آن ها پاسخگ باشد.
در حالی که بانک عامل بخش مسکن، تاکنون ساز و کار مشخصی جهت پرداخت تسهیلات به این گروه ها مشخص ننموده است. با این وجود به نظر می آید، تنظیم مجدد سبد تسهیلات خرید مسکن در شرایط فعلی بازار، که مهیای ورود حجم عظیمی از خریداران و فروشندگان است و مشاوران املاک نیز به خروج از رکود باور دارند، ضرورتی غیر قابل انکار است.
منبع: دنیای اقتصاد