ابهام در تعداد دقیق خانه های خالی!

اگرچه این عدد تفکیک نشده بود و روشن نیست که آیا خانه‌های متروک در روستاها که حتی قابلیت سکونت هم ندارد به این آمار اضافه شده است یا خیر با این حال چنان‌چه عدد واقعی را یک میلیون واحد مسکونی در نظر بگیریم بازهم قابل توجه است.

از سوی دیگر نیز چندی پیش اداره کل راه و شهرسازی استان تهران تعداد واحدهای مسکونی کلانشهر تهران را بالغ بر 400 هزار واحد برشمرد؛ این‌ خانه‌ها آماده برای اجاره یا فروش هستند اما مالکان آنها به هر دلیلی واحدها را خالی گذاشته و حاضر نیستند در اختیار مصرف‌کننده قرار دهند.

نکته‌ قابل طرح اینکه حفظ حق مالکیت برای هر شخص، لازم و ضروری است و نمی‌توان کسی را مجبور و تکلیف به انجام کاری برخلاف منافعش کرد ولی بحث مسکن متفاوت است و در کشورهای توسعه‌یافته نیز چنین رویه‌ای مرسوم نیست که سازندگان، خانه‌های ساخته شده خود را در مدت زمان طولانی و حتی بیش از یک سال،‌ خالی بگذارند. در آن کشورها، قوانین مالیاتی، صاحبان واحدهای مسکونی را به این تصمیم وامی‌دارد که برای جریمه نشدن،‌ خانه‌ها را اجاره دهند چراکه خانه‌ها فقط سرمایه ملکی نیستند بلکه سرمایه ملی به حساب می‌‌‌آیند موضوعی که سازندگان مسکن در ایران به آن توجهی نمی‌کنند و با بیان جمله «چهار دیواری اختیاری» به توجیه کار خویش می‌‌‌‌پردازند.

صنعت ساختمان به طور متوسط با بیش از صد صنعت و حرفه در ارتباط مستقیم است و رونق آن درمجموع رونق‌بخش اقتصاد هر کشور است. بنابراین زمانی‌که خانه‌ای ساخته می‌‌شود برای ساختن آن همه بخش‌های اقتصادی کشور به حرکت درمی‌آیند و در مسیر آن، سرمایه‌های ملی هزینه می‌ِشوند. این چنین حرکت همه‌جانبه‌ای که تأثیری عمیق بر فعالیت‌های اقتصادی دارد نمی‌تواند و نباید دستخوش سودسازی‌های سازندگانی قرار گیرد که به بهانه کسب سود کمتر اقدام به احتکار مسکن‌های ساخته خود می‌کنند.

پرواضح است سازندگان خانه نیز به مانند دیگر فعالان اقتصادی درحرفه خویش به‌دنبال سود هستند اما درصد این سود باید مناسب باشد. بنا بر نظر کارشناسان حوزه ساخت‌وساز، حدود 80 تا 90 درصد قیمت تمام شده مسکن در ایران مربوط به زمین و ‌20 درصد مابقی نیر مربوط به قیمت ساخت است.

چنان‌چه قیمت واقعی مسکن را در نظر بگیریم حداکثر سودی که به سازنده می‌رسد بالغ بر 20 درصد است اما با قیمتی که در بازار وجود دارد در برخی زمان‌ها سود سازنده به 120 تا 150 درصد هم می‌رسد و روشن است که این قیمت‌ها واقعی نیست. قابل بیان است که در کانادا، سازنده، مسکن را با 8 درصد سود، در ژاپن با 10 درصد سود و در ترکیه و کره‌جنوبی هم با 10 درصد سود می‌سازد. ناگفته پیداست وقتی سازنده با چنین پیش فرضی به حوزه ساخت‌وساز قدم می‌گذارد و ساختمانی را می‌سازد درنهایت تا سود بالای 100 درصدی را به دست نیاورد، اقدام به فروش ملک نخواهد کرد. پس باید راهکاری برای این موضوع اندیشید که همان گرفتن مالیات از خانه‌های خالی است که حتی اعلام خبرش نیز در تابستان امسال سبب شد تا مالکان از ترس، خانه‌های خالی را به اجاره بگذارند.

اگرچه قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی به تصویب رسیده ولی اجرای آن از سال 1395 خواهد بود ولی در این میان بحث شناسایی خانه‌های خالی اهمیت زیادی دارد. قرار است سازمان امور مالیاتی کشور برای شناسایی خانه‌های خالی به این صورت عمل کند که املاکی که از طریق وزارت راه و شهرسازی پروانه می‌گیرند در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، ثبت شوند. علاوه‌‌‌بر این چون شهرداری‌ها مجوز ساخت و پایان ساخت را به ساختمان‌های در حال احداث می‌دهند بنابراین شهرداری‌ها باید اطلاعات پایان ساخت را در اختیار نظام مالیاتی قرار دهند تا با توجه به این اطلاعات فهمید کدام واحد ساختمانی مسکونی یا تجاری است. البته سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده با توجه به اینکه برخی از قراردادها در بحث مسکن، غیرمتعارف و صوری است در این قانون ملاک محاسبه مالیات، 80 درصد اجاره واقعی محل، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

املاک تهران